Maksym Gorski

Czołowa role w dziejach prozy i dramaturgii rosyjskiej początków XX wieku odegrał Maksym Górki. Urodził się 16 marca 1868 r. w Niżnym Nowogrodzie, noszącym obecnie jego nazwisko literackie. Był synem stolarza Maksyma Pieszkowa i Warwary Kaszyrin, córki zamożnego rzemieślnika-farbiarza. Po śmierci ojca rósł w domu dziadka Wasyla Kaszyrina, w atmosferze ?wrogości wszystkich przeciwko wszystkim”, która panowała w gwałtownie ubożejącej patriarchalnej rodzinie mieszczańskiej. Jedynie babka Akulina broniła wnuka przed często okrutnymi szykanami krewnych, kompensując fantastyką folkloru ponurą atmosferę rozpadającego się domu, zaszczepiała w nim tak znamienne dla Gorkiego-pisarza umiłowanie twórczości ludowej. Po śmierci matki  Pieszkow przerwał naukę w III klasie szkoły parafialnej. Odtąd przez piętnaście lat przedzierał się ?wśród ludzi”. Bezdomne dzieciństwo i tułacza młodość wycisnęły niezatarte piętno na jego psychice, zapisały później przejmujące karty trylogii autobiograficznej. W latach 1884 -1888 Pieszkow znalazł się w Kazaniu. Wprawdzie marzenia o uniwersytecie rozwiały się, ale przyszły pisarz zetknął się z ożywionym ruchem umysłowym w licznych tu podówczas kółkach radykalnej młodzieży i zesłańców-narodników. ?Fizycznie urodziłem się w Niżnym-Nowogrodzie ? wspominał ? duchowo zaś ? w Kazaniu. Jest to najulubieńszy z moich uniwersytetów”. Rozbudzona myśl nie zniosła jednak zderzenia z rzeczywistością. Dnia 12 grudnia 1887 r. Pieszkow kupił zardzewiały rewolwer i dokonał desperackiej próby rozwiązania kryzysu. W liście napisał: ?Za winowajcę mojej śmierci proszę uważać niemieckiego poetę Heinego, który wymyślił ból zębów w sercu”.